Co to jest zgorzel zęba?
Zgorzel zęba to potoczne określenie. Odnosi się do zgorzeli miazgi zębowej. Miazga to tkanka wewnątrz zęba. Jest unerwiona i unaczyniona. Odżywia ząb i pełni funkcje obronne. Zgorzel oznacza martwicę tej tkanki. Martwe tkanki ulegają rozpadowi gnilnemu. Proces wywołują bakterie beztlenowe. Stanowią one około 90% drobnoustrojów. Zgorzel zęba to poważne schorzenie. Nie powinno być bagatelizowane.
"Zgorzel to inaczej martwica zęba."
Zgorzel zęba to zaawansowany stan zapalny. Towarzyszy mu rozkład martwiczy miazgi. Zgorzel zęba może pojawić się wszędzie. Rozwija się w każdej lokalizacji ciała. Występuje tam, gdzie tkanka ma kontakt ze światem zewnętrznym. Zgorzel zęba może pozostać niezauważona. Czasem nie daje objawów przez długi czas.
Przyczyny powstawania zgorzeli zęba
Najczęstszą przyczyną zgorzeli jest nieleczona próchnica. Próchnica to choroba bakteryjna. Niszczy zmineralizowane tkanki zęba. Bakterie przedostają się do miazgi. Powodują tam stan zapalny. Nieleczony stan zapalny miazgi prowadzi do jej obumarcia. Tkanka miazgi ulega rozkładowi gnilnemu. Udział w tym biorą bakterie beztlenowe.
Główne przyczyny zgorzeli zęba to brak higieny jamy ustnej. Dieta bogata w cukry proste sprzyja próchnicy. Bakterie próchnicowe namnażają się. Choroby bakteryjne mogą wpływać na rozwój zgorzeli. Niewłaściwa higiena zębów jest bardzo częstą przyczyną.
Martwica miazgi bywa spowodowana urazem zęba. Silne uderzenie może uszkodzić naczynia krwionośne. Przepływ krwi do miazgi zostaje odcięty. Tkanka obumiera i ulega zgorzeli.
Objawy zgorzeli zęba
Objawy zgorzeli zęba bywają zróżnicowane. Zależą od etapu rozwoju schorzenia. Czasem zgorzel przebiega bezboleśnie. Częściej jednak pojawiają się dolegliwości. Gnijący ząb powoduje silny ból. W miazdze są liczne zakończenia nerwowe.
Typowe objawy zgorzeli to:
- Nieprzyjemny zapach z ust. Ma gnilny charakter. Powodują go bakterie beztlenowe.
- Nieprzyjemny posmak w ustach.
- Przebarwienie zęba. Ząb staje się szary, brązowy lub czarny.
- Ból zęba. Może być intensywny i pulsujący. Często nasila się w nocy. Ból bywa samoistny. Może promieniować do ucha, skroni lub oczodołu.
- Ból nasilający się przy zmianie ciśnienia. Występuje też przy zmianie pozycji ciała.
- Opuchlizna dziąseł. Pojawia się też obrzęk okolicznych tkanek.
- Wrażliwość na ciepło.
- Ropień przy korzeniu zęba.
- Powiększenie węzłów chłonnych.
- Objawy ogólne. Może pojawić się osłabienie. Czasem występuje stan podgorączkowy.
Ząb ze zgorzelą może boleć. Ból ma charakter samoistny. Często narasta. Pamiętaj, że ból może ustąpić. Nie oznacza to wyleczenia. Obumarcie miazgi może spowodować brak czucia. Wizyty u stomatologa nie powinny być odkładane. Zrób to nawet, gdy ból minie.
Diagnostyka zgorzeli zęba
Podejrzenie zgorzeli wymaga wizyty u dentysty. Stomatolog przeprowadza wywiad lekarski. Ocenia stan uzębienia. Kluczowe jest badanie radiologiczne. Dentysta wykonuje zdjęcie rentgenowskie (RTG). Pokazuje ono stan tkanek zęba. Widać na nim zmiany w okolicy wierzchołka korzenia. Czasem potrzebna jest tomografia komputerowa (CBCT 3D). Zapewnia ona dokładniejszy obraz.
Dentysta powinien wykonać zdjęcie RTG. Zrobi to przed rozpoczęciem leczenia. Badanie RTG pomaga postawić właściwą diagnozę. Umożliwia ocenę rozległości zakażenia.
Leczenie zgorzeli zęba
Zgorzeli zęba nie można leczyć w domu. Nie ma na nią domowych sposobów. Konieczna jest interwencja stomatologa. Leczenie zgorzeli zęba jest procesem długotrwałym. Główną metodą jest leczenie kanałowe (endodontyczne).
Leczenie endodontyczne polega na usunięciu zakażonej miazgi. Kanały korzeniowe są oczyszczane. Stomatolog usuwa ogniska próchnicy. Usuwa też gnijące tkanki. Zabieg odbywa się pod znieczuleniem. Kanały są dezynfekowane. Zaleca się stosowanie antyseptycznej kuracji. Po oczyszczeniu kanały są wypełniane. Używa się specjalnego materiału, najczęściej gutaperki. Czasem leczenie kanałowe wykonuje się pod mikroskopem. Zwiększa to precyzję zabiegu.
W przypadku zgorzeli zęba nie leczy się antybiotykami. Antybiotyki stosuje się, gdy pojawią się problemy ropne. Szybka interwencja dentystyczna jest kluczowa. Odpowiednie antybiotyki pomagają w walce z zakażeniem.
Czasem ząb jest w bardzo złym stanie. Wtedy konieczne jest jego usunięcie. Nazywa się to ekstrakcją zęba. Ekstrakcja jest ostatecznością. Stomatolog zawsze dąży do uratowania zęba. Po ekstrakcji można zastosować implant. Można też wykonać most protetyczny lub koronę.
Inne metody leczenia to resekcja wierzchołka korzenia. Stosuje się też radisekcja korzenia lub hemisekcja. Te zabiegi dotyczą tylko części korzenia.
Zgorzel zęba po leczeniu kanałowym zdarza się rzadko. Oznacza to niepowodzenie leczenia. Może wymagać ponownego zabiegu.
Zgorzel zęba u dzieci
Zgorzel zęba mlecznego u dziecka wymaga leczenia. Konieczne jest leczenie kanałowe. Czasem jedynym rozwiązaniem jest wyrwanie zęba. Należy skonsultować się ze stomatologiem dziecięcym.
Powikłania zgorzeli zęba
Ignorowanie zgorzeli zęba prowadzi do poważnych problemów. Brak leczenia grozi rozprzestrzenieniem się zakażenia. Infekcja może objąć tkanki otaczające ząb. Zgorzel zęba może prowadzić do wielu trudnych powikłań. Konsekwencje bywają bardzo poważne dla zdrowia.
Możliwe skutki i powikłania to:
- Ropnie okołowierzchołkowe.
- Przetoki.
- Zapalenie okostnej.
- Zapalenie kości szczęki (osteomyelitis).
- Zapalenie zatok.
- Zakażenie ogólnoustrojowe krwi (sepsa).
- Infekcje w obrębie jamy ustnej i gardła.
- Obniżona odporność.
Nieleczona zgorzel może wpływać na cały organizm. Może prowadzić do zapalenia mięśnia sercowego. Bywa przyczyną reumatoidalnego zapalenia stawów. Może wywołać kłębuszkowe zapalenie nerek. W skrajnych przypadkach prowadzi do sepsy. Zgorzel zęba stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Nawet dla życia.
Zapobieganie powstawaniu zgorzeli w zębach
Aby uchronić zęby przed zgorzelą, dbaj o higienę. Przestrzegaj zasad prawidłowej higieny jamy ustnej. Regularnie szczotkuj zęby. Używaj pasty z fluorem. Nitkuj zęby codziennie. Stosuj płyny do płukania jamy ustnej. Płukanki antybakteryjne są pomocne.
Nie dopuszczaj do zalegania resztek pokarmowych. Czyść przestrzenie między zębami. Ogranicz spożycie cukrów. Dieta z dużą ilością cukrów ułatwia rozwój próchnicy.
Kluczowe są regularne wizyty u stomatologa. Chodź na kontrole co najmniej raz w roku. Dentysta wykryje problemy na wczesnym etapie. Wczesne rozpoznawanie stanów zapalnych miazgi jest ważne. Wczesne leczenie ubytków próchnicowych zapobiega zgorzeli. Reaguj na niepokojące objawy. Nie zwlekaj z wizytą u dentysty.
Często zadawane pytania o zgorzel zęba
Czy zgorzel zęba zawsze boli?
Nie, zgorzel zęba może przebiegać bezboleśnie. Ból często pojawia się na początku. Ustąpienie bólu nie oznacza wyleczenia. Obumarła miazga nie przewodzi bodźców bólowych. Konieczna jest wizyta u stomatologa.
Czy zgorzel zęba można wyleczyć antybiotykami?
Zgorzeli zęba nie leczy się samymi antybiotykami. Antybiotyki stosuje się wspomagająco. Używa się ich w przypadku ropnych powikłań. Podstawą leczenia jest usunięcie zakażonej miazgi. Wykonuje się leczenie kanałowe.
Jak długo trwa leczenie zgorzeli zęba?
Leczenie zgorzeli zęba jest procesem długotrwałym. Zazwyczaj wymaga kilku wizyt u stomatologa. Trwa od kilku dni do kilku tygodni. Zależy od zaawansowania stanu zapalnego. Zależy też od liczby kanałów w zębie.
Czy zgorzel zęba może prowadzić do utraty zęba?
Tak, w zaawansowanych przypadkach zgorzeli. Jeśli leczenie kanałowe jest niemożliwe. Ząb jest zbyt zniszczony. Wtedy konieczna jest ekstrakcja zęba. Brak leczenia również prowadzi do utraty zęba.
Czy zgorzel zęba może wpływać na zdrowie ogólne?
Tak, nieleczona zgorzel zęba to ognisko infekcji. Bakterie mogą rozprzestrzeniać się w organizmie. Mogą powodować powikłania. Wpływają na serce, nerki, stawy. Mogą prowadzić do sepsy. Zgorzel zęba to poważne zagrożenie.
